Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν: Στόχοι, προσδοκίες και παγίδες
Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα θα προσέλθει με «μικρό καλάθι» στην συνάντηση στο Βίλνιους. Δεν υπάρχουν αυταπάτες ότι θα είναι εύκολη υπόθεση η επανεκκίνηση του διαλόγου, εκτός και αν η Τουρκία κάνει ένα βήμα πίσω. Αν τελικά, αυτό επιτευχθεί οι διερευνητικές επαφές θα ξεκινήσουν το αργότερο μέχρι τον χειμώνα. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Από το «Μητσοτάκης… γιοκ» μέχρι σήμερα έχει κυλήσει αρκετό νερό στον μύλο των διμερών σχέσεων, με τις δύο πλευρές να βρίσκονται σε φάση αποκλιμάκωσης της έντασης, μετά τους φονικούς σεισμούς στην Ανατολία. Ωστόσο, μιλάμε για ένα «εύθραυστο» μορατόριουμ με δεδομένη την αναθεωρητική πολιτική της Άγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο και τις δύσκολες ισορροπίες με τη Δύση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου είχε πει ότι «δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε με την Τουρκία σε καθεστώς μόνιμης κλιμάκωσης και στα όρια ενός θερμού επεισοδίου, όπως έγινε το 2020».
Βασική προσδοκία της κυβέρνησης είναι να εξασφαλιστεί ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν θα γυρίσουν ξανά στο σημείο που βρίσκονταν πριν από τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου στην Τουρκία. Στο επίκεντρο της πολιτικής που διαμορφώνει η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται η οικονομική συνεργασία και η συνεργασία για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Συνεπώς υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία την οποία θα επιχειρήσουν να «εκμεταλλευτούν» Μητσοτάκης, Γεραπετρίτης και Δένδιας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος Πρόεδρος έχουν συμφωνήσει να τα πουν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους στις 11 και 12 Ιουλίου, με τους συνεργάτες τους να προετοιμάζουν ήδη το έδαφος και την ατζέντα.
Στόχος της Αθήνας είναι να διερευνηθούν οι δυνατότητες διατήρησης του καλού κλίματος και των «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο. Άλλωστε, θυμίζουμε, πως και πέρυσι το καλοκαίρι οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει σε διατήρηση της «μη έντασης» στο Αρχιπέλαγος, με σκοπό βεβαίως να μην διαταραχθεί και η τουριστική περίοδος.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να επισημάνει πως μοναδικό ζήτημα προς επίλυση αποτελεί η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Εάν ο Ερντογάν δεν δείξει διάθεση ώστε να προχωρήσουν σε επίλυση, τότε πάμε στο κακό σενάριο και οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν πως θα συνεχίσουν να πορεύονται με αυτό το «αγκάθι». Δύσκολη εξίσωση…
Προφανώς το κλίμα στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν θα εξαρτηθεί και από άλλους παράγοντες. Είναι δεδομένο πως ο Τούρκος πρόεδρος θα δεχτεί πιέσεις για το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, με τον ίδιο να ετοιμάζει ήδη τη στρατηγική του η οποία φυσικά περιλαμβάνει εγγυήσεις και ανταλλάγματα. Αν δεν πετύχει τους στόχους του, τότε πολύ δύσκολα θα φανεί συναινετικός κατά τη συνάντηση με τον Μητσοτάκη. Αλλά και αν ακόμα τα λάβει, ενδεχομένως να νιώσει ξανά «ισχυρός» και να εμφανιστεί ενώπιον του Έλληνα πρωθυπουργού με… επιθετική διάθεση. Εντούτοις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ξεκάθαρος σε αυτά τα θέματα καθώς, έχει επισημάνει επανειλημμένα πως η ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων είναι αναφαίρετο δικαίωμα της πατρίδας μας και φυσικά ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών δεν υφίσταται όσο η Τουρκία συνεχίζει να απειλεί, να εκβιάζει και να διατηρεί το απαράδεκτο και πέρα από κάθε λογική casus belli στο Αιγαίο. Ο υπουργός Άμυνας άλλωστε, Νίκος Δένδιας, κατά τη θητεία του ως επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας είχε επισημάνει πως όσο παραμένει ενεργό το casus belli δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος και διερευνητικές συνομιλίες με ουσιαστικά αποτελέσματα.
Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι κανένας άπειρος, ούτε αφελής. Με την οικονομία στην Τουρκία να ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί και τον Βλάντιμιρ Πούτιν να αντιμετωπίζει προβλήματα στον πόλεμο με την Ουκρανία, η επαναπροσέγγιση με τη Δύση είναι μονόδρομος, όπως εκτιμούν έμπειροι αναλυτές. Άλλωστε, η ανωτέρω στρατηγική αποτελεί μόνο έναν από τους λόγους που άφησε εκτός κυβέρνησης τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, και τον πρώην υπουργό Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ.
Βασική μεταβλητή για το αποτέλεσμα της συνάντησης είναι αν τελικά ο Τούρκος πρόεδρος θα καταφέρει να πάρει τα ανταλλάγματα που χρειάζεται για να άρει το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στο Βορειοατλαντικό σύμφωνο.
