Τα σχέδια της Ευρώπης απαιτούν χρήματα που κανείς δεν έχει
Μια… νέα άβολη αλήθεια, όπως την χαρακτηρίζει, παρουσίασε το Politico για τα σχέδια της Ευρώπης, τα οποία απαιτούν χρήματα που κανείς όμως δεν έχει.
Ούτε λίγο ούτε πολύ η Ευρώπη φαίνεται να πάσχει από το…σύνδρομο του Δημοσθένη θυμούμενη την περίφημη φράση του «δει δη χρημάτων»…
Αυτό που αναφέρει το Politico, είναι ότι μια ανταγωνιστική, πράσινη Ευρώπη θα απαιτήσει επενδύσεις τρισεκατομμυρίων. Κανείς ωστόσο δεν έχει μια καλή απάντηση για το πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα.
Σήμερα, οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα βασιστούν σε αυτούς τους υψηλούς στόχους στις Βρυξέλλες, διακηρύσσοντας μια νέα «συμφωνία» για να διατηρήσουν την Ευρώπη οικονομικά σχετική, να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή και να δημιουργήσουν καθαρή ενέργεια και ψηφιακές βιομηχανίες για να ανταγωνιστούν την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ινδία.
Σύμφωνα με το Politico, το όραμα συνεπάγεται τολμηρές (αν και αόριστες) φιλοδοξίες για περαιτέρω ένωση των οικονομιών, των υποδομών και των χρηματοοικονομικών δυνάμεων της ΕΕ, ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί στην παγκόσμια σκηνή. Και πωλείται ως απαραίτητο φάρμακο για τα δεινά της Ευρώπης.
Ωστόσο, το ερώτημα που κρέμεται πάνω από τη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών – στο οποίο κανείς δεν έχει απάντηση – είναι πώς η Ευρώπη θα πληρώσει για όλες αυτές τις φιλοδοξίες και θα αντισταθεί στις πολλές απειλές που βλέπει να συνωστίζονται στην πόρτα της.
Επενδύσεις τρισεκατομμυρίων – Τι λέει το προσχέδιο συμπερασμάτων
Μια ανταγωνιστική, πράσινη Ευρώπη θα απαιτήσει επενδύσεις τρισεκατομμυρίων ευρώ για δεκαετίες. Και θα χρειαστούν δημόσιο χρήμα για την άντληση ιδιωτικών κεφαλαίων, σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων από τη σύνοδο κορυφής, που έχει στη διάθεσή του το POLITICO. Αλλά οι πρωτεύουσες της ΕΕ είναι επιφυλακτικές να δώσουν στις Βρυξέλλες περισσότερα χρήματα, να αναλάβουν επιπλέον χρέη ή να βαρύνουν του πολίτες τους με νέους ευρωπαϊκούς φόρους.
Η πρόσφατη ενδιάμεση αναθεώρηση του προϋπολογισμού της από την ΕΕ αποκάλυψε ότι η Ένωση ξεμένει από μετρητά μετά την αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας πανδημίας, ενός πολέμου στο κατώφλι της, διαρθρωτικά υψηλού ενεργειακού κόστους και συρρίκνωσης του οικονομικού βάρους παγκοσμίως. Επιπλέον, ο πληθυσμός της ΕΕ θα μπορούσε να αρχίσει να μειώνεται αυτή τη δεκαετία, παρασύροντας την οικονομία μαζί του.
Είναι ένας συνδυασμός που αναπόφευκτα θα απειλήσει τα μεγάλα σχέδια της Ευρώπης. «Ο μεγάλος κίνδυνος είναι ότι δεν θα έχουμε καθόλου αρκετά χρήματα για την πράσινη μετάβαση», δήλωσε στο POLITICO ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα πριν συναντηθεί με τους ηγέτες για να παραδώσει μια έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ. Σημείωσε ότι υπήρχε μικρή πρόβλεψη για την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ μετά τη λήξη του πακέτου ανάκαμψης της πανδημίας των 732 δισεκατομμυρίων ευρώ σε δύο χρόνια.
«Αδύνατο τρίγωνο»
Αυτή η Πράσινη Συμφωνία, η οποία για μεγάλο μέρος των τελευταίων τεσσάρων ετών, ήταν κεντρική προτεραιότητα δαπανών της ΕΕ, ανταγωνίζεται τώρα με την ανάγκη για μετρητά.
Με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία διαρκής πίεση ασκείται στην ΕΕ να ενισχύσει την άμυνα. Αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ στις Βρυξέλλες, εκτιμά επίσης ότι έως το 2030, η Ευρώπη θα χρειάζεται περισσότερα από 1,5 τρισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο μόνο για να εξουδετερώσει τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων από τα συστήματα ενέργειας και μεταφορών της.
Ακόμη και η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία, αναζητά νέες ροές εσόδων για να καλύψει τις τρύπες του προϋπολογισμού.
«Η Ευρώπη πρόκειται να αντιμετωπίσει ένα είδος αδύνατου τριγώνου», δήλωσε η Simone Tagliapietra, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel στις Βρυξέλλες που ειδικεύεται στην ενεργειακή και κλιματική πολιτική. «Από τη μία πλευρά, θέλουμε να επιταχύνουμε την πράσινη μετάβαση και να είμαστε ανταγωνιστικοί ενώ το κάνουμε αυτό, από την άλλη, θέλουμε να αυξήσουμε τις αμυντικές δαπάνες. Και από την άλλη, θέλουμε να είμαστε δημοσιονομικά συντηρητικοί».
«Κατά κάποιον τρόπο η άμυνα και η πράσινη συμφωνία θα είναι ανταγωνιστικά συμφέροντα για το δημόσιο χρήμα», είπε ένας διπλωμάτης από μια χώρα της ΕΕ, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Η ΕΕ πιθανότατα θα χρειαστεί να δανειστεί χρήματα για την άμυνα «γιατί αυτό είναι τόσο οξύ», είπε ο διπλωμάτης. Αλλά για τις κλιματικές δαπάνες, «ελπίζουμε ότι εκεί μπορούμε να πάρουμε χρήματα από την αγορά και δεν χρειάζεται να είναι πάρα πολλά δημόσια χρήματα».
