Επείγουσα διάταξη, μέσω της οποίας ο προσεισμικός έλεγχος των δημόσιων κτιρίων θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτικός και να γίνει άμεσα, ζήτησε από την κυβέρνηση ο ΟΑΣΠ, όπως αποκαλύπτει στη Realnews ο πρόεδρος του οργανισμού και καθηγητής Γεωλογίας Ευθύμιος Λέκκας. Οπως εξηγεί ο ίδιος, αιτία της έκκλησής του δεν είναι άλλη από τον μεγάλο αριθμό των κτιρίων που ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο και στα οποία δεν έχει γίνει ακόμα κανένας έλεγχος.
«Από τα 30.000 κτίρια του Δημοσίου που βρίσκονται σε χρήση, τα περισσότερα είναι μεγάλης σημασίας και συγκεντρώνουν πλήθος πολιτών. Πρόκειται για κτίρια δημόσιων υπηρεσιών, νοσοκομείων, ιερών ναών, σχολείων, εγκαταστάσεις τοπικής αυτοδιοίκησης και περιφερειών. Από αυτά, περίπου τα 14.000 έχουν ελεγχθεί, οπότε υπάρχουν περίπου 16.000 κτίρια που παραμένουν χωρίς έλεγχο», αναφέρει ο κ. Λέκκας.
Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση των ελέγχων είναι γνωστές στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Ομως, μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία το ζήτημα τίθεται σε νέα διάσταση. Μετά τον σεισμό της Αθήνας, το 1999, υπήρξε εντολή από το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, αλλά και από τον ΟΑΣΠ, ώστε να πραγματοποιηθεί προσεισμικός έλεγχος σε περίπου 80.000 κτίρια του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Πολλά από αυτά, περισσότερα από 50.000 κτίσματα, είναι εγκαταλελειμμένα. Πρόκειται για κτίρια οργανισμών που έχουν καταργηθεί, για παλαιούς σταθμούς τρένων και για αποθήκες που πλέον δεν χρησιμοποιούνται.
Σε όλα τα υπόλοιπα ο έλεγχος έχει ξεκινήσει από το 1999. Όμως, με την πάροδο του χρόνου η διαδικασία κόλλησε στα γνωστά γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατίας, με αποτέλεσμα ο ρυθμός των ελέγχων να έχει επιβραδυνθεί σημαντικά. Έτσι, σχεδόν 24 χρόνια μετά τον σεισμό της Αθήνας, τα περίπου 16.000 από τα αποκαλούμενα «κτίρια ενδιαφέροντος» μένουν χωρίς προσεισμικό έλεγχο. Μάλιστα, εκτιμάται ότι, σε περίπτωση που συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί των αυτοψιών, θα απαιτηθούν περίπου 40-45 χρόνια για να κλείσει ο κύκλος του ελέγχου.
Το ιδιαίτερα σημαντικό θέμα συζητήθηκε το πρωί της Παρασκευής στο Μέγαρο Μαξίμου, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Οπως ανακοινώθηκε, αντικείμενο της σύσκεψης ήταν ο άμεσος προσεισμικός έλεγχος για ζητήματα αντισεισμικής προστασίας και ανθεκτικότητας των δημόσιων κτιρίων. Σε πρώτη φάση, αναμένεται να ελεγχθούν σχολεία και νοσοκομεία, ενώ οι σχετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης πρόκειται να ανακοινωθούν από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Στη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου συμμετείχαν ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης, οι υπουργοί Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και Ακης Σκέρτσος, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, ενώ παρόντες ήταν τόσο ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθ. Λέκκας όσο και ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι πρωτοβουλίες που θα ανακοινωθούν από την κυβέρνηση θα αφορούν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι έλεγχοι, με απώτερο στόχο την επιτάχυνσή τους. «Ο ΟΑΣΠ έχει αρμοδιότητα να θέτει τις προδιαγραφές. Την αρμοδιότητα για τον έλεγχο έχουν οι φορείς που είναι ιδιοκτήτες των κτιρίων, όπως το Δημόσιο, οι περιφέρειες, τα υπουργεία Υγείας, Παιδείας, η Εκκλησία κ.ά.», λέει χαρακτηριστικά ο Ευθ. Λέκκας.
Η ανησυχία
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθ. Λέκκας και ο καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών του ΕΜΠ Παναγιώτης Καρύδης βρέθηκαν στις πληγείσες περιοχές της Τουρκίας αλλά και της Συρίας, λίγες ώρες μετά τον διπλό σεισμό των 7,8 και 7,6 Ρίχτερ. Αυτό που αντίκρισαν ήταν χιλιάδες κτίρια, χτισμένα στην ουσία από άμμο και χαλίκια, με ελάχιστη ποσότητα τσιμέντου και σιδήρου στις κολόνες και στις δοκούς, ανύπαρκτες βάσεις-πεδιλώσεις κτιρίων, πολυκατοικίες χτισμένες πάνω σε γεωργικές καλλιέργειες. Αν και η ανησυχία για τις επιπτώσεις μιας αντίστοιχης σεισμικής δόνησης στην Ελλάδα είναι έκδηλη, επισημαίνεται ότι τα κτίρια που κατέρρευσαν στην Τουρκία απέχουν πολύ από τις ελληνικές κατασκευές, οι οποίες διέπονται από πολύ αυστηρούς αντισεισμικούς κανονισμούς. Ωστόσο, η εμπειρία που αποκόμισαν οι δύο καθηγητές από αυτόν τον καταστροφικό σεισμό αναμένεται να φανεί χρήσιμη και στην περίπτωση της χώρας μας.
«Διατρέξαμε όλη την περιοχή των 600 χλμ. με τον κ. Καρύδη και με τους συνεργάτες μας, από τη Λαττάκεια της Συρίας μέχρι τη Γαλάτεια της Τουρκίας. Είδαμε ένα ατελείωτο δράμα σε μεγάλη έκταση και κλίμακα. Η επιχείρηση ήταν δύσκολη και η καταστροφή που διαπιστώσαμε τερατώδης, θα έλεγα ότι είναι σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτή που προκάλεσε ο σεισμός του 1999 στην Κωνσταντινούπολη. Το υλικό που συγκεντρώσαμε για τις βλάβες στα κτίρια αλλά και για τις γεωλογικές μεταβολές είναι πολύ σημαντικό και εμπλουτίζει τις γνώσεις μας για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών», λέει στην «R» ο κ. Λέκκας.
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ επισημαίνει ότι «οι καταρρεύσεις οφείλονταν στη μη τήρηση και εφαρμογή των αντισεισμικών κωδίκων. Ο προβλεπόμενος τρόπος κατασκευής, η ποιότητα των υλικών, ο σχεδιασμός, η επιμέλεια της κατασκευής, όλα αυτά καταστρατηγήθηκαν. Στη χώρα μας δεν πρόκειται να δούμε τις εικόνες αυτές του απόλυτου χάους. Αντίθετα, έχουμε σε ισχύ έναν πολύ καλό αντισεισμικό κανονισμό».
«Αμμος και χαλίκι»
Συγκλονισμένος από τα όσα διαπίστωσε στις αυτοψίες που πραγματοποίησε στο υλικό των κτιρίων που κατέρρευσαν δηλώνει ο καθηγητής Π. Καρύδης στην «R». «Σε πολλές περιπτώσεις είδα ότι πολλά κτίρια, ειδικά τα καινούργια, είχαν χτιστεί σε περιοχές που ήταν πρώην μποστάνια, δηλαδή ποτιστικά αγροτικά χωράφια με τον υδροφόρο ορίζοντα πολύ υψηλό. Πατούσαν ουσιαστικά στο νερό με το έδαφος να βουλιάζει. Η θεμελίωση ήταν ανεπαρκέστατη. Ισως να κρατούσε ένα διώροφο κτίριο, αλλά όχι ολόκληρη πολυκατοικία 12 και 14 ορόφων. Δεν υπήρχαν πέλματα, ήταν πραγματικό σοκ για εμένα που ασχολούμαι με την αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων», αναφέρει ο Π. Καρύδης.
Από τις μελέτες που έγιναν προέκυψαν τέσσερις διαπιστώσεις. «Η πρώτη είναι ότι το μπετόν που είχε τοποθετηθεί διαλύθηκε σε σκόνη από άμμο και χαλίκι. Το χαλίκι δεν είχε κανένα ίχνος από τσιμέντο. Ήταν γυαλιστερό, δεν είχε κολλήσει πάνω του τσιμέντο. Το ίδιο συνέβαινε και με τα σίδερα. Το έβλεπα και δεν το πίστευα…», λέει ο καθηγητής του ΕΜΠ. «Παράλληλα, οι διατομές των διαμήκων σιδήρων και υποστυλωμάτων ήταν εξαιρετικά μικρές. Με άλλα λόγια, τα σίδερα ήταν σε μικρό ποσοστό, εκτίμησα ότι ήταν γύρω στις 4-6 φορές λιγότερο από αυτό που θα έπρεπε», εξηγεί ο Π. Καρύδης, προσθέτοντας πως «είχαν επίσης χτίσει τα μπαλκόνια, τα είχαν μετατρέψει σε δωμάτια, προφανώς για να καλύψουν τους συντελεστές δόμησης. Αυτά λειτούργησαν καταστροφικά». Η τέταρτη διαπίστωσή του αφορά τη μορφή των σεισμικών δονήσεων. «Η κατακόρυφη σεισμική συνιστώσα ήταν η δεσπόζουσα. Ήταν αυτή που κυριάρχησε στην κίνηση και αυτή που πέταξε τα κτίρια πάνω και τα προσγείωσε ανώμαλα, χωρίς να υπάρχει χρόνος ταλάντωσης του κτιρίου, ώστε να κερδηθεί χρόνος και να διαφύγει ο κόσμος», επισημαίνει ο καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών.
Δείτε το δημοσίευμα της Realnews
Δείτε το δημοσίευμα της Realnews
